Seks to seks, wydaje się odwieczny, niezmienny. Więc, w jaki sposób seks uprawniany w średniowieczu różni się od seksu uprawianego w XXI wieku? Technicznie pewnie niewiele, wiadomo, że pozycja misjonarska była bardzo popularna, a wiązało się to z głoszonymi przez Kościół naukami, że kobieta nie może górować nad mężczyzną. Ale na poziomie rozumienia seksualności, w szczególności na poziomie różnic w podejściu do seksualności kobiet i mężczyzn, sprawa przedstawia się dużo ciekawiej. PIW wznowił całkiem niedawno pracę naukową zatytułowaną "Seksualność w średniowiecznej Europie" autorstwa Ruth Mazo Karras, która omawia wiele mitów związanych z postrzeganiem seksualności w wiekach średnich.
Dużo myślałam w liceum o opowieści o Tristanie i Izoldzie, wydawała mi się ona zupełnie nie-przystawać do mojego wyobrażenia średniowiecza, dużo bardziej nowoczesna i łamiąca schematy. To skradanie się, oszukiwanie, potajemne schadzki, a mimo wszystko "autor" nie potępia swoich bohaterów, co więcej w świecie ustalonych zasad, ci rebelianci są gloryfikowani. Tymczasem okazuje się, że opowieści o zamianach w alkowie były bardzo popularne w czasach średniowiecza.
O średniowieczu narosło bardzo wiele mitów. Wieki średnie postrzega się jako czas zastoju, mało interesujący okres stagnacji i wszechobecnej władzy Kościoła. Przerabiany głównie ze względu na wagę historii dynastii i znaczących batalii. O życiu prywatnym w tych czasach mówi się niewiele, zdaje się, że ludzie chodzili brudni i umierali przed trzydziestką.
Światem rządziły bardzo sztywne zasady. Hołubiono tych, "którzy sami się otrzebili dla królestwa niebieskiego", czyli ludzi żyjących w celibacie. Przed kobietą stawiano określone zadania - "Waga zapewnienia dziedziców i ich prawowitego statusu powodowała, że niezwykle istotne stało się narzucenie żonie kontroli mężowskiej". Ale okazuje się, że życia nie da się zmieścić w kilku zdaniach. Autorka porównuje różne kultury, m.in. graniczącą blisko z kulturą chrześcijańską kulturę islamu, dochodząc do wniosku, że "Świat islamski w większym stopniu niż chrześcijański by otwarty na ideę aktywności seksualnej niezwiązanej z prokreacją."
Książka zawiera bardzo wiele cennych obserwacji, autorka nie ucieka od wyciągania dalekosiężnych wniosku, czy ujawniania hipokryzji, na których opierało się średniowieczne społeczeństwo. Nie robi tego jednak z bezczelną satysfakcją, ale raczej naukową odpowiedzialnością. Udało jej się napisać naukową ksiażkę, która wciąga od pierwszej strony i może trochę niezręcznie jest napisać, że książkę o seksie czyta się z wypiekami na twarzy, ale taka jest prawda.
"Aktywność seksualna kobiet w związkach pozamałżeńskich nie spotykała się z w najmniejszej mierze z tolerancją, z jaką traktowano mężczyzn. Niektóre średniowieczne teorie utrzymywały, iż kobiety podczas stosunku doznawały większej rozkoszy niż mężczyźni. (...) kobiety uważano za bardziej pożądliwe niż mężczyzn."
O średniowieczu narosło bardzo wiele mitów. Wieki średnie postrzega się jako czas zastoju, mało interesujący okres stagnacji i wszechobecnej władzy Kościoła. Przerabiany głównie ze względu na wagę historii dynastii i znaczących batalii. O życiu prywatnym w tych czasach mówi się niewiele, zdaje się, że ludzie chodzili brudni i umierali przed trzydziestką.
Światem rządziły bardzo sztywne zasady. Hołubiono tych, "którzy sami się otrzebili dla królestwa niebieskiego", czyli ludzi żyjących w celibacie. Przed kobietą stawiano określone zadania - "Waga zapewnienia dziedziców i ich prawowitego statusu powodowała, że niezwykle istotne stało się narzucenie żonie kontroli mężowskiej". Ale okazuje się, że życia nie da się zmieścić w kilku zdaniach. Autorka porównuje różne kultury, m.in. graniczącą blisko z kulturą chrześcijańską kulturę islamu, dochodząc do wniosku, że "Świat islamski w większym stopniu niż chrześcijański by otwarty na ideę aktywności seksualnej niezwiązanej z prokreacją."
"Wydawałoby się dziwne, że w kulturze, w której z prokreacji uczyniono główny cel małżeństwa, uważano za nieczyste urodzenie dziecka. Sprzeczność ta była skutkiem postawy Kościoła będącego w konflikcie z wszystkim, co cielesne."
Książka zawiera bardzo wiele cennych obserwacji, autorka nie ucieka od wyciągania dalekosiężnych wniosku, czy ujawniania hipokryzji, na których opierało się średniowieczne społeczeństwo. Nie robi tego jednak z bezczelną satysfakcją, ale raczej naukową odpowiedzialnością. Udało jej się napisać naukową ksiażkę, która wciąga od pierwszej strony i może trochę niezręcznie jest napisać, że książkę o seksie czyta się z wypiekami na twarzy, ale taka jest prawda.
Na koniec warto pokazać, w jaki sposób książka została podzielona. Logicznie, ale i ciekawie wprowadzając poszczególne tematy związane z seksualnością:
- seks w średniowieczu
- seksualność życia w czystości
- seks i małżeństwo
- pozamałżeńska aktywność seksualna kobiet
- pozamałżeńska aktywność seksualna mężczyzn
- posłowie: seksualność średniowieczna a współczesna.
W dobie nieczytania - jakokolwiek przykro to brzmi - czytający, nie ograniczajcie się jedynie do powieści, czy literatury faktu, warto czasami sięgnąć po książkę popularnonaukową, niekoniecznie o tym, jak radzić sobie ze stresem. Seria PIW to jedna z najlepszych serii wydawniczych, ja ostrze sobie zęby na Upadek cesarstwa rzymskiego. Tak na marginesie szkoda, że w Polsce nie wydano drugiej książki autorki o ewolucji sposóbów dojrzewania chłopców w średniowiecznej Europie zatytułowana „From Boys to Men. Formations of Masculinity in Late Medieval Europe”.
W dobie nieczytania - jakokolwiek przykro to brzmi - czytający, nie ograniczajcie się jedynie do powieści, czy literatury faktu, warto czasami sięgnąć po książkę popularnonaukową, niekoniecznie o tym, jak radzić sobie ze stresem. Seria PIW to jedna z najlepszych serii wydawniczych, ja ostrze sobie zęby na Upadek cesarstwa rzymskiego. Tak na marginesie szkoda, że w Polsce nie wydano drugiej książki autorki o ewolucji sposóbów dojrzewania chłopców w średniowiecznej Europie zatytułowana „From Boys to Men. Formations of Masculinity in Late Medieval Europe”.
Komentarze
Prześlij komentarz