Applebaum wypełnia luki w (mojej) edukacji. Za żelazną kurtyną.

Zamieńmy miejscami epilog ze wstępem. Czytamy: "Zanim uda się odbudować naród, obywatele muszą najpierw zrozumieć, jak doszło do jego zniszczenia: w jaki sposób osłabiano instytucje, wypaczano język, manipulowano ludźmi. Musza znać konkrety, nie ogólne teorie, muszą słyszeć osobiste świadectwa, nie ogólniki na temat mas. Muszą lepiej pojąć, co powodowało ich poprzednikami, dostrzec w nich ludzi z krwi i kości, a nie czarno-białe karykatury ofiar i katów. Dopiero wtedy będzie możliwa powolna odbudowa społeczeństwa."


Nauka historii w szkole średniej kończy się często na II Wojnie Światowej. Więc jeśli nie studiujesz historii, albo nie jesteś pasjonatem, nie masz zbyt wielkiego pojęcia o PRL-u. Jasne, słyszałeś/łaś o protestach, o stanie wojennym, o '68, ale życie codzienne kojarzy ci się jedynie z ciągłymi opowieściami rodziców o occie na półkach. Fakt przyprawiający o dezorientację w połączeniu z wielkim  sentymentem do tego co było. Szczególnie jeśli chodzi o lata powojenne, aż do śmierci Stalina, są to dla wielu młodych ludzi lata nieodkryte, przez to niezrozumiałe.


Wiele książek o komunizmie napisano, jak zarzucają autorce komentatorzy, a jednak luka istnieje. Luka opisania systemu z perspektywy ludzkiej. Autorka w swojej syntezie skupia się na człowieku, na którego ten system oddziałuje, któremu przytrafił się w życiu komunizm. Relacje naocznych świadków nadają książce autentyczności, głębi i życia. Sprawiają, że książka historyczna to nie tylko sucha synteza pisana z perspektywy lat i wydarzeń późniejszych, ale opowieść o ludzkich losach.


Applebaum od jednostki przechodzi do pokazania mechanizmów działania systemu. Wybrała trzy państwa: Polskę, Węgry i Niemcy Wschodnie. Trzy kraje różniące się historią, mentalnością mieszkańców i sytuacją polityczną oraz gospodarczą po wojnie. Anne Applebaum zależało na pokazaniu jak stalinizm wdrażano i jaka była relacja ludzi na jego wdrażanie, pisze o znajdowaniu swojego miejsca w systemie przez mieszkańców poszczególnych państw. Czytanie o dostosowywaniu systemu do dramatycznej sytuacji powojennej Węgier, Polski i Niemiec Wschodnich, o tym jak ludzie szukali swojego miejsca w świecie, po doświadczeniu śmierci przedwojennych idei, jest doprawdy fascynujące. 

Komentarze

  1. Kilka dni temu skończyłam książkę. To ważna pozycja. Pewnie gdybym wcześniej nie przeczytała przynajmniej dwóch równie ważnych tytułów to Applebaum byłaby dla mnie olśnieniem faktograficznym (że tak to roboczo ujmę). Jeśli interesuje Cię historia powojenna to bardzo mocno polecam książkę Marcina Zaremby "Wielka trwoga. Polska 1944-1947. Ludowa reakcja na kryzys". Rewelacyjna książka i bardzo dobrze i przystępnie napisana (dla mnie książka roku 2012, a w tym roku uhonorowana Nagrodą Moczarskiego za najlepszą książkę historyczną). Polecam także "Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem" T. Snydera. Tu szersze spojrzenie. Jeśli chodzi o samą Applebaum to dla mnie odkryciem jednym z ważniejszych sprzed kilku lat jest "Gułag". Genialna. Oraz już nieco lżejszego kalibru "Między wschodem a zachodem". Niepozorna książeczka, ale ile w niej treści.
    Jeśli jesteś ciekawa historii współczesnej, powojennej i nie tylko to czeka Cię fantastyczna, czasem trudna przygoda. Zazdroszczę!:)
    Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję bardzo za polecone lektury. Z przyjemnością po nie sięgnę.
      Pozdrawiam :)

      Usuń

Prześlij komentarz